Bilgi kırıntıları lego parçaları gibidir. Eğer biliyor ve uygulamayı becerebiliyor isek aynı parçayı uygun şekilde kullanarak pek çok farklı oyuncak yapabildiğimiz gibi, aynı bilgiyi kullanarak da pek çok soruna çözüm bulabiliriz.

 

Bu bilgi parçalarından birisi de İtalyan iktisatçı Vilfredo Pareto’nun (1848-1923) meşhur ilkesidir. Pareto, İtalya’daki arazi sahiplerinin %20’sinin toplam arazinin %80’ine sahip olduğu verisinden yola çıkarak bu bilgiyi ekonomi ile ilgili pek çok alanda geliştirmiş.

“Nüfusun %20’si milli gelirin %80’ini alır”. “Gider kalemlerinin %20’si toplam giderlerin %80’ini oluşturur.” “Gelir kalemlerinin %20’si toplam gelirlerin %80’ini teşkil eder.”

 

Tabi muz cumhuriyetlerinde milli gelirin paylaşım oranının %5-%95’lere geldiği dahi görülebilmekte. Elbette burada konu rakamın kendisi değil, paylaşımdaki dengesizlik.

 

Daha sonra bakılmış ki bu dengesizlik başka konularda da aynen geçerli.

 

Örneğin, satış elemanlarının %20’si toplam satışların %80’ini gerçekleştiriyor. Buradan yola çıkılarak satış, pazarlama ve satış yönetimi eğitimleri geliştirilmekte. Başarılı yöneticiler, ürünlerinin daha fazla satılabilmesi için, hangi ürün özelliklerine, hangi satış elemanlarına veya hangi müşteri gruplarına daha fazla zaman ve enerji harcamaları gerektiğini buna göre belirliyorlar.

 

Öte yandan, iş sonuçlarının %80’inin yapılması gerektiği düşünülen işlerin %20’si ile elde edildiği de bir gerçek. Bu nedenle zamanını iyi yönetmeyi hedefleyen başarılı yöneticiler önce acil ve önemli işleri belirleyip bu konulara odaklanıyorlar. “Zaman Yönetimi” kavramı da buradan çıkıyor.

 

Zaten başarılı yönetim dediğimiz, minimum kaynak ile maksimum sürdürülebilir faydayı sağlamak değil mi? İyi ve kötü yönetici arasındaki fark da böyle belirleniyor. Azami çözümü elde etmek için iş bilir liyakatli yöneticiler sorunların nedenlerini en fazla etkisi olandan en düşük etkiliye doğru sıralıyor ve nereden başlayacaklarını, enerji ve zamanlarını nelere harcayacaklarını buna göre belirliyorlar. Aksi, yani sonuca en az etkili konular ile ilgilenmek de güzel Türkçemizde “Dostlar alışverişte görsün!” sözü ile ifade ediliyor.

 

Tabiat Ana, kendisine zarar veren insana karşı isyana başladı. İklim değişiyor. Marmara’da müsilaj denilen bir sorunumuz var. Belli ki bu problem sadece Marmara ile kalmayacak.

 

Uzmanlar müsilajın kaynağını deniz kirliliğine bağlıyorlar.

 

İyi ki ülkemizde Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız var. Gerçi bakanlık konularından birisi doğanın dengesini bozuyor, diğeri de onarıyor gibi görünse de, iyi yöneticiler dengeyi çok iyi kurabilirler diye umuyorum.

 

Aynı bakanlık “Su” broşüründe denizlerin kirlenmesine neden olan faktörleri şöyle sıralıyor:

Deniz kıyısında bulunan kent merkezleri ve sanayi tesislerinden çıkan ve arıtılmadan denize boşaltılan atıklar. Tarımsal alanlarda, erozyon sonucu akarsularla denize karışan toprak ve diğer kirleticiler. (Tarım alanlarından her yıl önemli miktarlarda toprak, erozyon yoluyla denizlere taşınmaktadır. Denizlere sadece toprak değil tarımsal faaliyetler sonucu akarsulara karışan pestisit ve gübre gibi kimyasal atıklar da taşınmaktadır.) Denizlerde kurulmuş bulunan platform ve boru hatlarından oluşan sızıntılar. Gemiler ve diğer deniz araçlarından oluşan kirlilik (petrol yağ atıkları, zehirli sıvılar, pis sular, çöpler vb.)

 

Pareto ilkesi örneğin İstanbul’un arıtma tesislerinde de geçerli. İSKİ’nin internet sitesindeki verilere göre, İstanbul’daki atık su arıtma tesislerinin %10’u (ön arıtma tesisleri), toplam atık suyun %71’ini (günde 4 milyon ton) kabasını alıp Marmara’nın dibine veriyor.

 

Pek çok sahil kentinde kabasını dahi almıyorlar ki, bakanlık verilerine göre deniz kirliliğinin %90’ına karasal atıklar sebep olmakta.

 

Organik atıkların zararı çok az, deniz canlıları onlarla besleniyor. Ama ya kimyasallar?

 

Denizlerimizin durumu bu iken Çevre Bakanlığımız zamanının ve enerjisinin belki %90’ını 0-400 gross ton arasındaki, uluslararası anlaşmalarda (MARPOL) söz konusu dahi edilmeyen ve deniz kirliliğindeki etkisi on bindelerle yüz bindelerle ifade edilen gemi ve teknelerle mücadeleye ayırıyor.

 

Başarılı ve liyakatli olması beklenen yöneticilerin bu verimlilik tercihleri ile bakalım zaman daha neler gösterecek?