TCMB’nin yılsonuna kadar Haziran dâhil 7 Para Politikası toplantısı var. Her ayın 20’si ve/veya sonrasına denk gelen ilk Perşembe günü bu toplantılar yapılacak. Malumunuz üzere politika faizi şu anda %8,50’de bulunuyor. ‘Rasyonel zemine dönme’ sinyali olarak politika faizinin artacağı beklentisi var. Ezbere gelmiş üzere, önce kuru salacaklar sonra faiz artışı ile indirecekler görüşü bence bu defa işlemeyecek. Kur adım adım gidecek, ama geri dönmeyecek. Kuru düşürmek için yapılacak muhtemel birkaç faiz artış hamlesi hiçbir etki yapmayacak. Çünkü mevduat faizi zaten %30’un, ticari kredi faizi %40’ın üzerinde… Politika faizini %25’lere getirmek dövize olan talebi kesmez. Aslına bakarsanız, siyasi otorite ile TCMB kararlarının birbirinden etkilenmesi gerçeğini de göz önünde bulundurursak faiz artış kararları da öyle kolaylıkla verilemez. Birkaç sene önce olduğu gibi Geç Likidite Penceresi enstrümanı ile faize dokunmadan, dokunmuş gibi yapma seçeneğine başvurulacağını düşünüyorum. –Mış gibi yapmak olarak yorumladığım bu hamleyi Haziran toplantısı ile dahi görme ihtimalimiz var. Böylelikle ne siyasi otorite küstürülecek, ne de piyasaya yüz çevrilecek. Kur-Enflasyon-Faiz kıskacından çıkmak sanıldığı kadar kolay olmayacak. Hep bir sonraki adımı düşünür olduk. Seçim bitsin, bakarız… Yerel seçim geçsin, bakarız… Yılbaşı geçsin, bakarız… Büyük bir ihtimalle yeni ekonomi yönetimi, istikrar paketi adı altında program hazırlıyordur. Kobi’lere ve ihracatçılara, genç girişimcilere, esnafa destek paketleri açıklanacak. Aynı senaryo işleyecek. Ama bu defa eskisinden biraz daha engebeli bir yolla karşı karşıyayız. TCMB’nin döviz rezervleri hiç olmadığı kadar dipte… Yıllık enflasyonun %40’ın altında olduğuna inanabiliyorsak,  tek hanelilere düşme ihtimaline de elbette inanabiliriz. Büyük düşünmek gerekiyor. Bir şekilde yabancı sermayeyi yeniden içeri çekmemiz zaruri… Bu da ancak ve ancak istikrarlı ve kararlı bir politika ile olabilir. Bir sene önce yoğun bakıma girmiş bir bankacı şimdi uyansa, işinin başına geçse, meslekten soğur. Neredeyse her hafta resmi ve gayri resmi birçok yenilik, ek tedbir, taahhüt geldi. Sadeleşmeye ihtiyacımız var. Alınan bir kararın, başka bir kararla etkisiz hale geldiği bir ortamda öngörülebilirlik kayboluyor. Yabancı sermaye önünü görmek ve riskini ölçmek ister. Ölçemediği riski de almaz. Bütçe açığı ve cari açık büyüyecek. ‘Acı reçete’ aslında bir süredir uygulanıyor. Daha acısı gelecek. Gelmeli de… Para arzı düşürülmeli. Yerel seçim konusu hiç gündeme gelmeden halka bu reçete açıklanmalı. Ve tamamen yepyeni bir ‘rasyonel zemine’ dönülmeli. Yoksa asgari ücreti arttırmak, memur maaş zamlarını ‘enflasyon üzerine’ çıkarmak, emekli sayısını çoğaltmak kolay… Bunlar kolay da, nasıl finanse edeceğiz?

‘Rasyonel zemine dönme’ mesajı, aslında çok büyük bir itiraf… Başka zeminlerin insanları mıydık ki, rasyonele döneceğiz? Bunun meali; şimdiye kadar yanlış yapılmıştı, bundan sonra olması gereken mi yapılacak denilmek isteniyor?

Soru – 1: Yeni dönemdeki rasyonalite nedir?

Soru – 2: Yeni dönemdeki zemin nerededir ve ne sağlamlıktadır?

Soru – 3: Yeni dönemdeki dönüş hangi hızla ve nasıl sağlanacaktır?

Bu 3 soru, önümüzdeki bir iki ay içinde cevap bulacaktır.  Yani; yeni dönüşümlere hazır olmamız gereken süreç başlıyor. Kentsel dönüşümler- finansal dönüşümler, zemin etüdleri… İrrasyonel dönemden rasyonel döneme geçiş…

Yeni dönemi, tebessüm içeren bir dörtlükle karşılayalım…

Paydaları eşit olan pozitif rasyonel sayılar gibiydik,

Ben büyüktüm, başa geçtim.

Sen dönüşüme girdin…

Gökten payımıza üç soru düştü,

Biri bana, biri sana, biri de tüm irrasyonellerin başına…

Kalın sağlıcakla…