2019 yılında, batık kredileriyle, konut kriziyle, sadece ipotekli kredi veren   tahsis yapılarıyla, KGF teminatını yok sayan ilave teminat isteyen bakış açılarıyla, proje kredileri yerine tüketici kredisi  seçimleriyle, Ar-ge  için kaynak  ayırmayan  özel bankalar, bugüne kadar ki başarısızlığını virüse bağlama şansını yakaladı.

Evet, virüsün kendileri için şans olduğunu düşünen banka yönetim kadroları,  kendi basiretsiz yönetimlerini yükleyecekleri bir günahkar buldular; COVİD -19

Salgının ardından, Normale dönüşün temellerini çiftçiler, sağlık çalışanları ve ekonomi uzmanları sağlayacak.

Özel bankaların kötü yöneticilerinin tamamının tasfiye edilmesi gerektiği çok yakın zamanda anlaşılacak.

Yeni ekonomi düzeni; sanal raiting (kredi notu) sisteminin güncellenmesini mecbur kılacak.

Kendi belirledikleri dijital kredi notu ile firmalara ve bireylere adeta eziyet eden finans sistemi, inisiyatifin ve girişimciliğin yok edilmeye çalıştığı bir sistem kurmuştu. Yine o eziyetin devamı olarak şu yaşadığımız olağanüstü günlerde kredi vermek yerine kredilerde küçülmeyi tercih ediyorlar. Merkez Bankası verilerine bakıldığında kamu bankaları kredi veriyor, özel bankalar tahsil ediyor, büyümüyor.

2020 sonrasında ekonomi,  likidite bozulmaları,  düşen rezervler, artan işsizlik, kar yaratamayan sanayi  ve batık  şirketler ile mücadele ederken bankacılık ticari, KOBİ ve bireysel kredilerin tahsil problemleri, varlık yönetim şirket destekleri için devletten destek istemeyi planlayacaktır. İşte o zaman eminim bugünlerin de hesabını vermek zorunda kalacaklardır.

Covid-19 Salgın günlerinde kamu bankaları yüksek sorumluluk almaya çalışıyorlar. Yeterlilikleri tartışmaya açık tabi ki, ama yoğun iş yükü altında çalıştıkları bir gerçek!

211.000 işyerinin devlet tarafından geçici olarak kapatıldığı, 9.500.000 kişinin (kuaför, garson, işletmeci, kahveci, tezgahtar, temizlikçi, AVM çalışanları vs ) aniden gelir kaybı yaşadığı bugünlerde kapanan işyeri sayısı ve gelirini kaybeden kişi sayısı artacaktır.

Bu kişiler için kamu Bankaları 5.000 TL, 7.500 TL ve 10.000 TL tutarlarında 36 ay vadeli, 6 ay ödemesiz dönemli, 0,49 faiz oranıyla kredi tahsis ediyor. En azından tüketiciye cansuyu olacaktır.

Covid-19 öncesi özel bankalar gıda sektörüne ve sağlık sektörüne yeterli ilgiyi hiçbir zaman göstermedi. Tarım bankacılığı ise korkunç yüksek faizler ile çiftçiyi mağdur edecek şekilde yönetildi. Artık çiftçi o kadar yorulmuştu ki, tarım bankacılığına sonradan dahil olan bankalar batık krediler ile karşılaştılar.

Bugün ise; o yüzüne bakmadıkları sektörlerin parladığı günlere geldik. Çiftçinin önemli, gıda sektörünün kıymetli, sağlık sektörünün ise vazgeçilmez olduğu anlaşıldı. Sağlık çalışanlarına avantajlı kredi reklamları başladı bile.. O meşhur inşaat, makina ve otomotiv sektörüne pek ilgileri kalmadı..

Bu dönemde reklamı olan ama birçok firmanın kullanamadığı KGF Kredi Garanti Fonu limiti yetersiz kaldı. Bankalara çok az pay verildi. Bu limitler firmalara yetmedi. Peki özel bankalar KGF kredisinin yanında kendi limitlerinden ilave veremez miydi? Tabi ki verebilirdi.

Neden vermediler?

1-Teminat açığı oluştuğu için, “kredi ya batarsa” korkusu geliştirdiler. 

2- Kefaletli kredilerde maliyetleri artar. Çünkü karşılık ayırmak zorundadırlar.

Ama her iki sorunu da devlet ile karşılıklı mutabakat ile çözebilirler. (Yakın zamanda karşılıklar hususunda böyle bir adım atıldı.)

3- Bankaların haklı olduğu diğer bir konu ise KGF limitinin gerçekten daha fazla olması gerekliliğidir. Esnaf, KOBİ, Ticari, Kurumsal her firmaya limitler başka türlü yetişmez.

Ne gerekiyor?

1-Sicil temizliğinin sadece kamu tarafından değil özel bankacılık sisteminde de yapılması gerekiyor.

2- Alışılagelmiş kredi tahsis modellerinin değişmesi gerekiyor.

3- Kredi puanlama sisteminde veri analizinin yumuşatılması gerekiyor, herşey fazla kötü senaryoya göre kurgulanmış durumda.