Geçtiğimiz haftalarda Pentagon 2 Ekim 2018’de İstanbul’da bulunan Suudi Arabistan Başkonsolosluğuna girdikten sonra öldürüldüğü ortaya çıkan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın cinayetinin detaylarına dair bir rapor yayımladı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın cinayetle doğrudan ilişkisini ortaya koyan rapor, dikkatleri insan hakları ve Suudi Arabistan’ın Yemen iç savaşındaki rolü gibi meselelerden dolayı gergin başlayan Amerika’nın Biden yönetimi ve Suudi Arabistan ilişkileri üstüne çekti. Başından beri Türkiye’nin de çözümünde baş rol oynadığı Kaşıkçı cinayetine dair bu önemli gelişme üstüne yapılan açıklamalar Suudi Arabistan, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nin birbirlerine karşı sürdüreceği politikalarının geleceği adına önemli kaynaklar olarak değerlendirilebilir.

Raporun yayımlanmasından bir hafta sonra Pentagon’dan yapılan bir açıklamaya göre Biden yönetiminin birkaç Suudi bürokrata yaptırım uygulayarak ABD ile Suudi Arabistan askeri iş birliğine kısıtlamalar getirme niyetinde olduğunun bilindiği fakat, şimdilik iki devletin askeri ilişkileri arasında bir değişiklik olmadığı belirtilmiş.

ABD Başkanı Joe Biden, Kaşıkçı cinayetinin büyük bir skandal olduğunu belirterek işlenen insan hakları ihlali sonucunda Suudi Arabistan yönetiminden hesap soracaklarını açıklamış.

Birleşmiş Milletler Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, Pentagon tarafından yayımlanan raporun yetersiz ve umut kırıcı olduğunu ama raporun Muhammed Bin Selman’ı sorumlu tutmasının önemli bir gelişme olduğunu açıklamış.

Birleşmiş Milletler Suudi Arabistan Daimi Temsilcisi Abdullah Almouallimi, Prens Selman’ın istihbaratın başında olduğunu, bu yüzden yapılan suçları kabul ettiğini ve böylece Kaşıkçı dosyasının herkes için kapandığını belirtmiş.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, Pentagon raporunun, Suudi Krallığının üst düzey yöneticilerine dair yanlış ve kötü niyetli suçlamalar belirttiği için Suudi Arabistan tarafından kabul edilemez olduğunu açıklamış.

Suudi Arabistan’ın sıkı iş birliği içinde olduğu Bahreyn, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez ülkeleri, Suudi Arabistan’ın bölgede düzen ve güvenliği sağlayan önemli bir aktör olarak nitelendirip, Suudi Arabistan’ın faaliyetlerinin meşru kanuni yaptırımlar dışına çıkmadığını inandıklarını ve bu sebeple, CIA raporunun yersiz olduğunu düşündüklerini belirtmişler.

Suudi Arabistan Hükümeti, Veliaht Prensi’nin Kaşıkçı cinayetiyle alakasını reddederek, Kaşıkçıyı öldürenlerin devletin bilgisi dışında hareket eden marjinal bir grup olduğunu savunmuş.

Cemal Kaşıkçı’nın Nişanlısı Hatice Cengiz, yayınlanan Pentagon raporunu memnuniyetle karşıladığını belirterek Veliaht Prensi bin Selman’ın bir an önce yargılanması gerektiğini vurgulamış.

ABD Hükümeti, yurtdışındaki muhaliflerini susturmak için çalışan hükümetleri cezalandırmayı hedefleyen “Kaşıkçı Yasağı” uygulamasını yürürlüğe soktu. Bu kısıtlama doğrultusunda içinde Kaşıkçı cinayetine karışan isimler dahil olmak üzere 76 Suudi vatandaşına vize kısıtlaması uygulamaya başladı.

Özellikle Trump döneminde ABD ile yürüttüğü iyi ilişkilere büyük önem veren Suudi Arabistan, daha önce Biden’ın ülkeye insan hakları ve Yemen üstüne yönelttiği eleştirilere iş birlikçi bir yaklaşımla bu konularda değişime hazır olduğunu belirtmişti. Fakat, tartışma Kaşıkçı cinayetine gelince, Suudi Arabistan hükümeti, ABD hükümetinin bu meseleyi kullanarak bin Selman’ı hedef tahtasına koyduğuna ve ABD’nin asıl kaygısının insan hakları olmadığına inanıyor. Buna karşın, Suudi Arabistan’ın Kaşıkçı cinayetiyle ilgili sorumluluk alması ABD yönetimince, Körfezdeki partnerlerinin Biden hükümetinin dünyaya hatırlatmak istediği insan hakları standartları konusundaki ciddiyetini dünya kamuoyuna göstermesi adına gerekli bir adım olarak görülüyor.