Ekim 2023'de bir araştırma şirketinin tespitine göre, İstanbul’da bir üniversite öğrencisinin minimum aylık gideri 14.500 TL’ymiş. Bu sene Ekim'de aynı araştırma yapılsa 30.000 TL'den az çıkmayacaktır. Hatta şu an bazılarınız biz zaten bu tutara yakın yurt parası veriyoruz diyebilirsiniz, doğrudur. Minimum tutar olarak bahsediyoruz. En düşük emekli aylığı 12.500 TL oldu. Yeni yıla kadar başka zam olmaz. İki emekli ebeveyn tüm paralarını bir çocuğuna gönderse yine yetmeyecek. İkinci, üçüncü çocuk mu? Hak getire...

İlginç olan şu, bu öğrencilerin büyük çoğunluğu mezun olunca iş bulamayacak. Bulan da, üniversite yıllarındaki aylık harcamalarının bile altında bir maaşla çalışacak... Çalışacak, evlenecek, bir evlilik maliyeti milyon TL’den başlıyor. Çalışıp, tasarruf edecek, milyon TL biriktirecek, evlenecek... Sonra çocuk yapacak, çocuk büyüyecek, üniversiteye gidecek, emekli aylığını yollayacak, yetmeyecek. Nasıl bir kısır döngü bu? İktisada kıt kaynakların idaresi diyorduk ya, artık bu tanım da değişmek zorunda... Olmayan kaynakların stresle hayali idaresi... İşte, Türkiye’de iktisadın tanımı bundan böyle budur.

Okumak parayla değil, okumak servetle resmen...

90’ların sonu, 2000’lerin başında Bursa’da öğrenciyken iki kurumdan burs alıyordum, ailemden de o burslardan daha az bir tutar kadar harçlık alıyordum. Barınma, yeme-içme, sosyal yaşam harcamalarım için bunlar yetiyordu. Hatta ‘kenarımda’ bir miktar da para kalıyordu... O dönemde okumak paraylaydı, şimdi servetle!

Hani diyorlar ya, ‘şu kadar yıl şurada kaldım, kredi kartının taksit yaptığını ilk kez burada gördüm.’ İşte o kart olmasa şu an üniversite sıralarının yarısından çoğu boş kalır... İyi bir şey mi bu ödeme, borçlanma şekli? Asla... Ama zorunluluklar başa geldi mi mubahtır...

Okumak paraylaydı, sonra servetle oldu. O servet de kredi kartına endeksli!

Çocuğum, Allah zihin açıklığı versin! Kart limitlerine de zeval vermesin!