Fabio, İtalya’da postanede çalışan genç bir adamdır. 8 senedir aynı büroda, aynı heyecanla çalışmakta; mesleğini de çok sevmektedir. 30’lu yaşlarının ortalarına yaklaşmış, esmer, tipik bir İtalyan’dır. Akdenizli olmanın verdiği samimiyet ve içtenlik her halinden belli olmaktadır. Arkadaşları tarafından çok sevilir, ama genelde yalnız yaşamayı, yalnız gezmeyi, yalnızlığı tercih etmektedir.

 

Sene 2010, aylardan Kasım… Claire, tatil için İtalya’ya gelmiştir. Posta çekini bozdurmak için Fabio’nun çalıştığı postaneye girer, topuk sesleri postanenin duvarlarında yankılanırken tüm gözler ondadır. Sağ taraftaki pencere önünde çalışan ve gözlerini bilgisayardan ayırmayan Fabio dışında…

 

Hafif dalgalı saçları, beyaz teni ve tüm zarafetiyle Claire, Fabio’nun masasına doğru ilerler. Kendini tanıtır, posta çekini uzatır ve Fabio’dan yardımcı olmasını rica eder. Fabio, o akşam yeniden karşılaşacağından habersiz Claire’e yardımcı olur, çeki bozar ve iyi dileklerini sunup onu uğurlar. Haftanın bir iki günü gittiği cafeye o akşam yine uğrar. Her zamanki menüsünü sipariş verir ve boş bulduğu bir masaya oturup, siparişlerinin gelmesini bekler. Postanede dikkatini çekse de aldırış etmediği topuk sesleri kulağında yeniden duyulur. Hafifçe kapı tarafına yönelir, gelen Claire’dir. Göz göze gelirler, Fabio gülümser… ‘’Bayan Claire, sizi yeniden görmek ne hoş…’’ Ayaküstü küçük bir sohbetin ardından Claire siparişlerini paketletip otelinin yolunu tutar.

 

Ertesi sabah Claire, yeniden postaneye bu defa sadece Fabio’yu görmeye gelir. Güzel bir arkadaşlığın doğumu gerçekleşmiştir. Bir hafta daha kalacağı İtalya’da her akşamını Fabio ile o meşhur cafede buluşarak geçirir. Dönüş günü gelmiştir. İçinde biraz hüzün, biraz da heyecan vardır. Son kez Fabio’nun çalıştığı postaneye uğrar. ‘Yıllık izinlerini ne zaman kullanıyorsun, ben de seni Paris’e davet edeyim’ diye bir teklifte bulunur. Fabio, her sene zam aldığı ilk ayın 15’inde tatile çıkabildiğini, dolayısıyla Ocak 15’de gelebileceğini söyler. İlginç bir randevulaşma takvimi belirlerler. 15 Ocak’da Saat:15’de Paris Büyük Postanesi’nin önünde buluşacaklardır. Birbirlerinin ne telefon numaralarını, ne de adreslerini almışlardır.

 

Sene 2011, aylardan Ocak. Paris Büyük Postanesi’nin önünde Fabio, Claire’i bekler. Saat tam 15:00’da Claire topuklu ayakkabılarıyla sokağın başında belirir. Fabio o içten gülümsemesine, biraz da serseri bir hava katar. Zaman akar, su olur… Bir hafta sonra veda zamanı gelmiştir. Ayrılırken, yine o ilginç randevulaşmalarını takvime bağlarlar. Bundan sonra her sene 15 Ocak’da farklı bir ülkenin başkentinde, o kentin en büyük postanesinin önünde buluşacaklardır. Bu süreçte sadece Aralık ayında hangi ülke olacağını kararlaştırmak için birbirlerine mail atarlar.

Onun dışında başka hiçbir iletişim kurmazlar. Aradan yıllar geçer. Artık Ocak ayı onlar için hem yeni bir heyecan, hem de vazgeçilmez bir sözdür. Farklı ülkeler, farklı keşifler, ama hep Ocak 15…

 

Claire, kötü bir hastalığa tutulur, Fabio’ya bundan bahsetmez. 7. Senenin içinde Claire ölür, ölmeden önce bir arkadaşına Fabio’ya Aralık ayında mail atması için ricacı olur. Fabio’ya gelen mailde  yine Paris ve yine Paris Büyük Postanesi yazmaktadır. Fabio, 15 Ocak’da gelir, ama Claire yoktur…

 

Ocak Ayı Anomalisi

 

Ocak ayı anomalisi (January Effect) Davranışsal Finans’ın bir konusudur. Hisse senetlerinin Ocak ayında diğer aylara göre daha çok kazandırdığına yönelik istatiksel bir çalışmadır. Anomali; kelime anlamı olarak ‘düzensizlik, alışılmış olandan sapma, kaide dışı olan şey’ anlamına gelir. 1950-2008 yılları arasında hemen hemen her ülkede yapılan hisse senedi takvimsel istatistik araştırmalarında Ocak ayının diğer aylara göre daha çok kazandırdığı görülmüştür. Tabi bunun altında yatan birçok sebep var:

 

Yatırımcılar, Aralık ayında kar realizasyonu yapıp satış işlemini hızlandırır. Sene sonunun rehaveti, Ocak’la birlikte yeni risk iştahı doğurur. Vergi matrahı ayarlaması için yılsonu satışlar en uygun zamandır. Satışlar sonrası alım fırsatı için OCAK biçilmiş kaftandır. Bilgi akışı Ocak ayında hızlanır, piyasa hareketlenir.

 

Finans literatüründeki Ocak Ayı Anomalisi, Fabio’nun Ocak ayı anomalisi ile aklımızda kalacaktır. Aralık ayında hisse senedi piyasasında satışlar hızlanırsa, anlayın ki Ocak, Claire’in topuk sesleri misali belirgin bir şekilde gelmektedir.

 

Peki Fabio’ya ne mi oldu? O da belki bir sonraki yazımızın Hikayelerle Finans – 2’nin muhteviyatında karşımıza çıkacaktır.