Her şey Eylül ayındaki Merkez Bankası faiz kararı ile başladı. Öncesinde Dolar/TL 8,30 seviyelerindeydi. Yıllık tüketici enflasyonu %19’larda seyrediyordu. Üretici enflasyonu ise %43’lerdeydi.Çok uzak değil 5 ay öncesinden bahsediyoruz. Sonuç çok basit; öyle ağdalı cümlelere de gerek yok. Enflasyonu düşürmek için atılan faiz indirme politikası işe yaramadı.

Kur arttı. Faizler ‘merkez’ dışında tamamen arttı. Beş ay öncenin üretici enflasyonu 2 katından fazla arttı. %95’lere geldi. Tüketici enflasyonu %48’leri geçti. Tabi bunlar resmi veriler. Çarşı pazarın enflasyonu bunların kat be kat üzerinde. Özellikle elektrik ve doğalgaz ücretlerindeki artış sabit gelirlinin enflasyonunu vurdu. Bu süreçte politika faizi %19’dan %14’e indi. Altını çizerek belirtiyorum, bunun reel sektöre hiçbir katkısı olmadı. Bilakis banka kredi faizleri daha da arttı. Kurdaki dalgalanma maliyet enflasyonu yarattı ve gelinen nokta 5 ayda iki katından fazla artan resmi enflasyon verileri oluşturdu. Peki ne olacak? Atılan adımlara baktığımızda enflasyon cephesinde kısa vadede düzelme beklemiyorum. Birkaç ay yatay-hafif yukarı gidip, sonra yatay-aşağı eğim başlatılacak.

Kur korumalı mevduat sistemi zaman kazanmak için atılan bir adımdır. 2 ay sonra (yani ilk bireysel mevduatın 3 aylık vadesi dolduğunda) bu sistemin artısı – eksisi ortaya çıkacak. Hükümet kanadı bir yandan kurun artmayacağını hatta düşeceğini söylerken, diğer yandan kur korumalı mevduatın pazarlaması yapılıyor. KKM’a giden yatırımcı kurun artacağı beklentisi ile buna yöneliyor. Neden? KKM’da verilebilen en yüksek faiz oranı %17… Kur %17’nin üzerinde artarsa da bunun farkını alacaklar. Peki normal mevduat faizi %20’lerden başlarken KKM’a bir yatırımcı neden gitsin? Cevap; Kur artış beklentisi olduğu için... 3 aylık vadede, kur artmamış olursa yatırımcı zarar etmiş olur. Neden? Çünkü %20’den ‘normal’ mevduat bağlamak varken, KKM’yi %17 ile tercih etmişti. Enflasyon karşısındaki kaybı ise hiç dile getirmiyorum. Resmi olarak %50 olan enflasyona karşı %17-%20 veya üzeri faiz zaten her halükarda negatif faiz olacaktır. İlk vade dolumunda kur artsa hazinenin zararı olacak, artmasa yatırımcıyı yeniden ikna edemeyecek. Dolayısıyla Nisan başı gibi KKM sisteminin çelişkileri karşımıza çıkacaktır.

Diğer yandan Temmuz ayında asgari ücrette kesinlikle bir revize olması gerektiğini ve olma ihtimalinin de yüksek olduğunu vurgulayabiliriz. Çünkü bu enflasyonla asgari ücretin 1 yıl daha sürdürülebilir olması mümkün görünmüyor.

Peki TCMB’de bir politika değişimi olsa, faiz artış sürecine girse, ne değişir? Öncelikle böyle bir değişim kısa vadede pek mümkün görünmüyor. Velev ki oldu, değişimin her artış aralığında en az 5-6 puanla başlaması gerekir. Reel faizle makası daraltıp, ortada buluşmaları için öyle 1-2 puanlık dokunuşlar etkili olmayacaktır.

Sonuç olarak; enflasyonist ortama en az 3-4 yıl çıkmamak üzere girmiş bulunduğumuzu düşünüyorum. Bu süreçte sosyal devlet uygulamalarına her zamankinden daha çok ihtiyaç olacaktır. Seçim sürecinde de bu uygulamaları sıkça görebiliriz. Uzun yıllar psikolojik olarak %10-%15 enflasyona alışmışken, %50’lere alışmak, alıştıktan sonra da düşse bile oradan geri gelmek zor olacaktır. Son olarak KKM’nin Nisan verileri pek de tatmin edici ve sürdürülebilir gelmezse belki yeni bir ürün icat edilebilir, ne dersiniz? EKM- Enflasyon Korumalı Mevduat…