Ekometre’nin 25. Gümüş yılında bu çatının altında bulunmaktan gurur duyuyorum. İstikrarlı ve tarafsız yayıncılığın kalitesi, bu denli uzun yıllara yayılan özverinin içinde gizli diyebiliriz. Bu başarının artarak devam etmesi dileğiyle…

2026-2028 dönemini içeren Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı ve resmi gazetede yayımlandı. Programda büyüme, istihdam, enflasyonla mücadele ile ilgili hedefler yer aldı. Enflasyonda 2 sene sonra tek haneye inme hedefi görülüyor. OVP içinde çalışan ve işvereni ilgilendiren önemli bir konu daha var. Resmi Gazete’deki programdan doğrudan alıntılıyorum:

‘Otomatik Katılım Sistemi’nin işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacaktır.’

Bunun uygulama tarihi olarak da programın takvim hedefleri bölümünde 2026’nın ikinci çeyreği gösterilmiş.

Bunun anlamı şudur? Çalışandan zorunlu kesinti yapılacak, işveren de buna katkı sunacak. BES’de olduğu gibi devlet de katkılara ek katkı koyup, tasarruf sandığı oluşturulacak ve ikinci bir emeklilik kapısı açılacak. Kulağa çok hoş gelen bu ifadeler günümüz ekonomisinde ne kadar cazip, gelin bunu inceleyelim.

Baştan söyleyeyim, bu uygulama hedefi bir önceki OVP’de de yer alıyordu, uygulanmadı. 6 Eylül 2023 tarihli OVP’de de aynı cümleler yer aldı. 2024’ün 4. Çeyreği hedef takvim olarak belirlendi, ama olmadı.

Gelelim ayrıntılara… OVP’de her ne kadar ayrıntılar yer almasa da, BES ile benzer uygulama olacağı ve bazı kaynaklardaki ‘nabız yoklama’ hamlelerinden bu ayrıntılara ulaşıyoruz. Çalışanın ücretinden %3 zorunlu kesinti yapılacak. Bu kesinti kadar işverenden de kesinti olacak. Toplam kesintiye %30 devlet desteği eklenecek. 10 yıl sistemden çıkış olmayacak. 10 yıl sonra sistemden çıkılırsa şartlar değişecek. Devlet katkısı ne olacak, ne kadar kesinti olacak belli değil. BES’de olduğu gibi olabilir.

Ayrıntılar değişebilir, zayıflatılabilir, zorlaştırılabilir… Konumuz bu değil… Konumuz; zaten geçinemeyen işçiden, memurdan zorla tasarruf etmelerinin istenmesidir. İcra dosyaları almış başını gidiyor, kredi kartı ödenmeme oranı her ay artıyor. İnsanlar KMH dediğimiz tefeci faizine katlanıp market alışverişi yaparken, bugününü idame ettiremezken, geleceği için zorunlu tasarrufa gitmek en basit ifadesi ile acımasızlıktır. Ayrıntılar netleşirse ve bu uygulanırsa, görünenden daha beteri ile karşılaşacağız. Maaşın %3’ü deyip, aslında bu brüt ücretin %3’ü dediklerini göreceğiz. Yani net maaş üzerinden bakarsak işçilerdeki %3 olarak görünen kesinti %4,2’ye çıkacak. Vergi dilimine girdikçe brüt ücret arttıkça, yüzdelik oran artacak. Dokunamadığınız ama kağıt üzerinde sizin olan paranız dururken, el konulurken, KMH kullanıp %60’ın üzerinde faizle borçlanmaya devam edeceksiniz. %60’la borçlanıp, o mükemmel tamamlayıcı emeklilik sisteminin kestiği parayı yerine koymaya çalışacaksınız.

Lafı eğmeye bükmeye gerek yok. Kamunun kaynağa ihtiyacı var ve bunu çalışandan zorla borçlanarak kapatma ihtiyacı hasıl oluyor. Bu uygulamayı, çalışandan borçlanma, işverenden de ek vergi olarak yorumlayabiliriz. Umarım bir önceki OVP’de olduğu gibi bu plan hayata geçmez ve 2 sene sonraki yeni OVP’de yine temenni olarak karşımıza çıkar.

Çünkü ben bugün, kendi geleceğime de olsa, kendime bile borç verecek kadar zengin değilim!