Salgın hastalıkla geçen 2020’nin ardından 2021 yılına umutla girme hedefindeyiz. Tüm Dünya’yı etkileyen bu pandemi dönemi özellikle gelişmekte olan ülkeleri daha da derinden vurdu.  USD/TL döviz kuru 5,96 ile başlamışken 8,48’lere kadar çıkan bir ivme ile karşılaştık. Bu tablo genel itibari ile gelişmekte olan ülkeler içerisinde dahi bizi negatif ayrıştırdı. TCMB politika faiz oranı %12’den başlayıp %8,25’e kadar indi, sene sonunda da %17’lik haftalık repo faizi ile kapandı. Yılsonu değerleme kurunu mümkün olduğunca düşük açıklamak istediğini düşündüğümüz TCMB her ne kadar kur politikasını doğrudan hedef almadığını söylese de aslında son hamleler tam olarak buna yönelikti. Dolayısıyla sene sonu USD/TL kuru 7,50 seviyelerinde kapandı. Mümkün olduğunca sanayi ve ticari hayatı sürdürebilme hedefi ile birçok adım atıldı. Ekonomi yönetimi yılın son günlerinde değişti ve sıkılaştırmacı politika ön plana alındı. Özellikle yeni ekonomi yönetiminin piyasa ile iletişimi, yapılan son hamlelerle söylem ve eylem birliğine kavuştu. Bundan sonraki süreçte enflasyonun düşürülmesi için daha kararlı adımlar atılacağı gün yüzüne çıktı. En önemli değişim, enflasyonda döviz kurunun en önemli tetikleyici olduğu ön kabulü ve bu kabul çerçevesinde atılan adımlardır. Yılın son TCMB toplantısında faiz artışının piyasanın dahi beklentilerinin üzerinde gerçekleşmesi döviz kuruna yönelik ‘kontrol amaçlı artış’ olarak yorumlanabilir. Kuru mümkün olduğunca ‘makul’ seviyede tutmak enflasyonla mücadele için vazgeçilmez olacaktır. 2021 yılı, Türkiye ekonomisi açısından enflasyonla mücadele yılı gibi görünüyor. Tütün mamullerinin maktu vergilerinde artışa gidilmemesi, hatta ÖTV’sinde indirime gidilmesi bile; enflasyonla mücadele kapsamında alınan bir karardır.  Ekonomi yönetimi 2021’de daha öngörülebilir, piyasayı önceden hazırlayan bir programla giderse geçişler daha yumuşak olacaktır.

Özellikle 2021’in ikinci yarısından itibaren kademeli faiz indirimleri ile karşılaşacağımızı düşünüyoruz. İlk yarı yatay-yukarı bir politika izlenirken, ikinci yarı yatay- aşağı bir faiz grafiği ile karşılaşabiliriz. 2020’yi %15 dolaylarında enflasyonla kapatırken, 2021 hedefi olarak %9,4 karşımıza çıkıyor. Yani tek haneli enflasyona dönüş hedefleniyor. Aslında bu noktada yeni ekonomi yönetiminin enflasyon sepetini revize edici adımlar atması ve gerçeğe uygun enflasyonun hesaplanıp açıklanması kamu otoritesi-piyasa arasındaki iletişim-güven ilişkisinin tesisinde çok önemli bir yer tutabilir. Çünkü hane halkına yansıyan enflasyon, açıklananın misliyle fazlası yönünde etki yapmaktadır.

Diğer yandan aşının tutması ve hastalık tedavisine yönelik çalışmaların olumlu yöne evrilmesi ekonominin, dış ticaretin canlanmasına etki edecektir. Yerli üretime daha fazla önem verilmesi, kademeli faiz indirimleri ile yatırım ortamının canlanması enflasyonla mücadelenin yanında işsizliğin azalmasına da etki edecektir. Faiz-enflasyon-kur üçgeni eşkenar üçgen gibi algılanmalı, birinin daraltılması için bir diğeri feda edilmemelidir. 

Yapısal reformlar tabi ki yıllardır sihirli bir söz öbeği olarak karşımıza çıkıyor. Yabancı yatırımcıların Türk varlıklarına ve bu coğrafyaya yönelik ilgisinin sürekliliği ancak bununla sağlanabilir. İçeriye yönelik yapısal reformların başlangıcı ise gelir dağılımın tabana yayılması ile gündeme gelebilir. Özellikle rant gelirlerinin vergilendirilmesi, belki de servet vergisinin kaçınılmaz olduğu gerçeği tartışmaya açılabilir.

Son tahlilde, çok zor geçen bir yılın ardından, her şeyi geride bırakmıyoruz. Deneyimlediğimiz hayatı gerek ekonomik gerekse sosyal anlamda yanımıza alarak yeni bir sayfaya başlıyoruz. 2021, daha da zor bir dönemin başlangıcı olacaktır. Çünkü hem şok etkisi yapan hayata karşı direnmek, hem de geleceği hazırlamak için önümüzde atılması gereken birçok adım var. 2020 yılı tüm Dünya’nın savunmaya geçtiği bir yıldı. 2021 ise hem savunma hem ilerleme yılı olacak.  Futbolda da olduğu gibi, en iyi savunma taktiği hücumdur. Sağlıklı, bereketli, huzurlu bir 2021 umuduyla…