Avrupa Birliği Liderler Zirvesi'nde liderler Türkiye'ye yönelik geniş ekonomik yaptırımlardan kaçındı. Liderler Yunanistan’ın, Avrupalı kurumlardan Türk şirketlere finansman yasağı gibi daha sert önlem teklifi de karşılık bulmadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan zirveden çıkan ölçülü yaptırım kararları üzerine "Doğu Akdeniz'deki gelişmeler, bizim bütün bunlar karşısındaki olumlu tavırlarımız, bunların beklediklerini boşa çıkardı. Avrupa Birliği üyesi ülkeler içerisinde aklıselim sahibi ülkeler burada olumlu tavırlar ortaya koyarak, bu oyunu boşa çıkardılar. Mart zirvesinde bu işin orada müzakeresi gibi bir beklenti var, oradan da herhangi bir şey çıkması mümkün değil çünkü Türkiye haklı.” ifadelerini kullandı. Böylece AB’den yaptırım gelebileceği beklentisi en azından mart ayına kadar ötelenmiş oldu. Bu durum piyasaların üzerindeki bir yükün hafiflemesini sağladı. Diğer taraftan hafta içinde ABD'de Temsilciler Meclisi Türkiye'ye yaptırım öngören savunma yasasını onayladı. Ardından tasarı temsilciler meclisinde olduğu gibi üçte ikiden fazla çoğunlukla senatodan da geçti. Trump tasarıyı veto edeceğini açıkladı. Buna karşın tasarı aynı şekilde temsilciler meclisi ve senatodan üçte iki çoğunlukla tekrar geçerse Trump’ın veto hakkı bulunmuyor. ABD'de Temsilciler Meclisi Türkiye'ye yaptırım öngören savunma yasasını onaylamasına ilişkin ise Cumhurbaşkanı Erdoğan silah alımlarıyla alakalı konularda atılan adımları, ifadeleri şık bulmadıklarını belirtti. İkili ilişkilere yönelik Biden’ın görevi üstlendikten sonra oturup bazı şeylerin daha net konuşulacağını ifade etti. Yasanın geçmesinin yeni Başkan Biden ile Türkiye arasındaki ilişkileri daha karmaşık hale getirebileceği ve Avrupa Birliği’ni mart ayında yaptırım kararı alama konusunda cesaretlendirebileceği endişesi mevcut. Bu nedenle olası yaptırımların içeriği ve Trump’ın vetosu ardından, yasanın tekrar görüşülüp onaylanması ile Biden’ın bu konuda yapacağı açıklamalar yılın sonuna girerken TL varlıklar üzerinde baskı unsuru olarak izlenmeye devam edebilir. Bu baskıyı ilk hisettiğimiz alanlardan biri Türkiye’nin CDS primleri oldu. Ekonomi yönetimindeki değişim ve ekonomi politikalarındaki normalleşme Türkiye’nin CDS primlerinde hızlı gerilemeye neden olmuş bu süreçte önceki hafta risk primi 354 seviyesine kadar gerilemişti. Geçtiğimiz hafta ise Türkiye'nin 5 yıllık CDS primi 400 puan civarına geri döndü.

Destek açıklamaları devam ediyor

Avrupa Merkez Bankası, geçtiğimiz hafta içinde gerçekleştirilen toplantısında faizlerde bir değişikliğe gitmezken beklentilere paralel bir şekilde acil tahvil alım programını 500 milyar euro artırdı. Bu artış sonrası varlık programı 1,85 trilyon euroya yükseldi. Ayrıca pandemi alım programının süresi 2022 Mart sonuna uzatıldı. Kararların ardından ECB Başkanı Lagarde, salgında ikinci dalganın derinliğinin beklentilerin üzerinde olduğunu belirterek, dördüncü çeyrekte büyük olasılıkla daralmanın devam edeceğini vurguladı. Ayrıca ECB’nin gerektiği takdirde alım programı takvimini yeniden değerlendirebileceğini risklerin aşağı yönlü olmaya devam edeceğini ifade etti. Bu hafta da Fed’den paralel açıklamalar görmemiz muhtemel. ABD tarafında Fed ile birlikte yılan hikayesine dönen teşvik paketi görüşmeleri de takip ediliyor. Geçtiğimiz hafta Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörlerin hem geniş çaplı mali harcama paketi hem de Kovid-19 desteği konusunda anlaşamamasının ardından cuma gününe denk gelen son tarih bir kez daha ertelendi. Bu hafta Fed ile birlikte teşvik paketinin de akıbeti takip edilecek. Haftaya başlarken bir kez daha teşvik paketine yönelik olumlu beklentilerin arttığını görüyoruz.

Aşı umut olmaya devam ediyor

Bir yanda vaka sayılarındaki artış diğer yanda hükümetlerin ve ekonomik kuruluşların ekonomileri ayakta tutma çalışmaları devam ederken, İngiltere'de belirlenen ilk gruplara Pfizer/BioNTech tarafından geliştirilen koronavirüs aşısı geçtiğimiz hafta yapılmaya başladı. Bu adım batı toplumu için bir ilk oldu ve aşılamanın genele yayılması konusunda umut oldu. ABD başkanlığına seçilen Joe Biden da göreve başladıktan sonra 100 gün içinde Amerikan halkına en az 100 milyon doz aşı sözü vererek bu konudaki umutları artırdı. Türkiye tarafında da bu hafta aşılama ile ilgili süreç takip edilecek. ABD tarafında ise ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA’ın Danışma Komitesi, Pfizer/Biontech aşısına acil kullanım izni verilmesini tavsiye etti. FDA onayının önümüzdeki günlerde gelmesi bekleniyor. Bu onayın gelmesi de stresin hafiflemesinde etkili olabilir. Aşılamanın istenilen sonuçları getireceğine yönelik beklentilerle güçlü kalmaya çalışan piyasalar için aksi yönde bir açıklama çok sert tepkiler getirebilir. Aşı gelişmeleri risk iştahını destekleyen en önemli gelişme olurken, vaka sayılarında devam eden artış ise en önemli risk unsuru olmaya devam ediyor. Aşı cephesindeki olumlu gelişmelere rağmen, bu kış dönemini pandemi koşulları altında geçireceğimiz göz ardı edilmemelidir. Vaka sayılarının seyri ve ekonomik veriler risk iştahı üzerinde etkili olacak diğer konu başlıklarıdır.