İngiltere Başbakanı Boris Johnson, geçtiğimiz hafta içinde İngiltere'de koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında ulusal karantina ilan edildiğini açıkladı. Bu durum İngiltere'deki üçüncü karantina oluyor. İkinci ulusal tecritten farklı olarak, okullar ve kolejler kapatılacak ve tamamen uzaktan öğrenime taşınacak. İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak perakende, otelcilik ve eğlence sektöründeki şirketlerin 2021'in ilk aylarını geçirmelerine destek olmak için 9 bin sterline kadar bir kerelik yeni hibe talep edebileceklerini açıkladı. Birçok Avrupa ülkesi, karantina sürelerini uzatmayı planladığı sırada, Avrupa Birliği, hafta içinde Pfizer- Biontech’ten 300 milyon doz ek aşı istediğini duyurdu. Haftanın son günü ise Pfizer-Biontech'ten 300 milyon ek doz aşı sağladığını açıkladı. Böylelikle AB'nin bu aşıdan sağladığı tedarik ikiye katlanarak 600 milyona ulaştı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, eyalet başbakanlarıyla video konferans yoluyla yaptığı toplantıda mevcut Kovid-19 kısıtlamalarını değerlendirdi. Değerlendirme sonunda kısıtlamaları sıkılaştırılarak 16 Aralık’tan beri yürürlükte olan mevcut tedbirlerin süresi 31 Ocak'a kadar uzatıldığı bildirildi. AB ve İngiltere başta olmak üzere artan tedbirler yılın ilk çeyreğinde ekonomik aktiviteleri zayıflatmaya devam edecek. AB tarafında geçtiğimiz yılın son çeyreği için daralma beklentisi artarken, bu yılın ilk çeyreğinde daralmanın daha şiddetli bir şekilde hissedilmesi söz konusu olabilir.

ABD’de Trump dönemi başladığı gibi gürültülü sonlanıyor

ABD'de Georgia eyaletinde salı günü gerçekleştirilen seçimi Demokrat adaylar önde tamamladı. Böylece Temsilciler Meclisi ve Beyaz Saray’ı hakimiyet kutan Demokratlar, Senato tarafında da 1 oyla da olsa çoğunluğu sağlamış oldular. 3 Kasım'daki başkanlık seçimlerini kazanan Demokrat Joe Biden için karar alma ve uygulama süreçlerinin kısaltılması için Georgia'daki seçimler oldukça önemliydi. Sağlanan bu sonuçla birlikte Mavi Dalga olarak adlandırılan, Demokratların Senato, Temsilciler Meclisi ve Beyaz Saray’ı aynı anda kontrol etme durumu gerçekleşmiş oldu. Mavi Dalga olarak adlandırılan bu durum ABD'de 2009'dan bu yana ilk kez gerçekleşmiş oldu. Georgia eyaletinde seçimlerin belli olması ve ABD'de seçim sonuçlarının resmen tescil edileceği Kongre oturumunun başlamasının ardından ABD’de Trump yanlılarının gösterileri de hız kazandı. Seçimlerde yenilgiyi kabul etmeyen Trump, Washington DC'te bir miting düzenledi. Trump mitingde, seçimlerde hile olduğunu yineledi ve taraftarlarına direnme çağrısında bulundu. Miting sonrasında Trump destekçileri Biden'ın başkanlığı için oylamanın yapılacağı Kongre binasına girerek Başkanlık oylamasına engel oldu. Başkan Yardımcısı Mike Pence ve Kongre Üyeleri güvenlik nedeniyle binadan çıkarıldı. Olaylar nedeniyle Washington'da sokağa çıkma yasağı ilan edildi. ABD'li yetkililer saatler sonra Kongre binasının boşaltıldığını duyurdu. ABD’nin siyasi tarihinde son yüzyıllar içinde ilk defa bu tür baskın gerçekleştiği ifade edilirken, olaylara sadece demokratlardan değil cumhuriyetçilerden de tepki geldi. Sosyal medya hesapları geçici olarak askıya alınan Trump da hesaplarının açılması ile birlikte; şiddet eyleminde bulunanlar ülkemizi temsil etmiyor ve yaptıklarının bedelini ödeyecekler açıklamasında bulundu. Trump ayrıca 20 Ocak'ta görevi sorunsuz şekilde Joe Biden'a devredeceğini de ifade etti. Daha çok Mavi Dalga ve yeni teşvik beklentilerine odaklanan piyasalarda yaşanan bu olayların etkisi oldukça sınırlı kaldı. Bu son olayla birlikte ABD’de seçimler ve Trump yönetimine dair tüm belirsizliklerin de ortadan kalktığını düşünüyoruz. Bu nedenle sonrası için de önemli bir olumsuzluk oluşturacağını düşünmüyoruz.

Enflasyon aralık ayında da beklentileri aştı

Geçen hafta içeride açıklanan TÜFE rakamları kasım ayının ardından aralık ayında da beklentileri aştı. Aralık ayı TÜFE aylık %1,25 ile %0,90-0,95’lik piyasa medyan beklentisinin üzerinde gerçekleşti. Böylece yıllık enflasyon da %14,0’ten %14,6’ya yükseldi. Enflasyonu beklentilerin üzerine çeken temel faktörün, devam eden kur geçişkenliği olduğunu söyleyebiliriz, ki bu da özellikle dayanıklı mallar kalemindeki %3,6’lık fiyat artışı ile açığa çıkıyor. 2020’nin genelinde enflasyondaki artış temel olarak TL’deki zayıflık, gıda fiyatlarında dalgalanma ve kısmen de altın fiyatlarından kaynaklandı. Bununla birlikte enflasyon sepetinin %25’inden fazlasını oluşturan enerji, tütün ve giyim kalemlerinde yıllık enflasyonun sırasıyla %5,6, %0,7 ve -%0,6 seviyelerinde kalması, daha yüksek bir TÜFE’nin gerçekleşmesinin de önüne geçti. Geçtiğimiz yıl oldukça düşük artış gösteren bu kalemler 2021 yılı enflasyonu için risk oluşturuyor. Bununla birlikte kur gelişmeleri yurtiçi ÜFE enflasyonu üzerinde daha hızlı ve daha güçlü bir şekilde etkili oluyor. TL’deki değer kaybı sonucu, yurtiçi ÜFE’nin mayıstaki %5 seviyesinden aralıkta %25’e kadar yükselmiş olması, TÜFE enflasyonu üzerinde maliyet yönlü baskıların halen devam ettiğine işaret ediyor. Önümüzdeki dönemde talep koşullarının normalleşmesi üreticinin maruz kaldığı bu enflasyonu fiyatlara yansıtmasına neden olabilir. Bu da enflasyonda bir katılaşma sağlayabilir. Bu etkilerin yanında kurlarda istikrar sağlanmadığı sürece, sağlıklı bir enflasyon tahmini yapmak da oldukça zor. 2021 tahminlerinin tutturulmasında ya da olası sapmalarda en büyük katkının TL’nin değerinden geleceğini düşünüyoruz. Son dönemde ekonomi politikalarında görülen sadeleşme ve geleneksel politikalara dönüş TL’nin değerini koruma ve enflasyonu kontrol altında tutma konusunda daha fazla ümit veriyor. Buna karşın geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi uluslararası siyaset, jeopolitik gelişmeler ve salgının getirdiği belirsizlikler risk faktörleri olarak izlenmeye devam ediyor.