2018 yılının ikinci yarısından bu yana piyasaların gündemini meşgul eden ticaret savaşlarının etkileri piyasalarda ve ekonomiler üzerinde etkisini hissettiriyor. Küresel ticaret hacmi mevcut süreçte baskılanırken 2018 yılının son çeyreğinden itibaren küresel piyasaların gündeminde büyüme tarafındaki yavaşlama endişeleri ön plana çıkıyor. Bu tarafta mayıs ayından sonra tekrar alevlenen ticaret savaşları ekonomilerdeki beklentiler ve aktiviteler üzerinde etkili olurken, 2019 yılında açıklanan ekonomik veriler küresel çapta büyümenin yavaşladığı ve enflasyon tarafında hedeften uzaklaşmaya işaret ediyor. Geçen hafta Almanya ve Çin’de açıklanan ekonomik verilerin beklentinin altında kalarak bu taraftaki yavaşlamanın beklenenden daha şiddetli olduğunu göstermesi büyüme endişelerini tırmandırırken geçen hafta içerisinde risk iştahı zayıf seyrini sürdürdü. Güvenli liman talebi gücünü korumaya devam ederken yurt dışında bozulan beklentiler TL varlıkların seyri üzerinde de etkili oldu. Bu tarafta özellikle Avrupa’daki yavaşlama daha şiddetli gerçekleşirken bunu Çin ve ABD’deki yavaşlama izliyor. Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında süregelen anlaşmazlıklar da mevcut süreci daha zor bir hale taşıyor. Büyümeye ilişkin endişelerin ön planda kalmaya devam ettiği süreçte açıklanacak ekonomik veriler önemini korumayı sürdürecek.

Büyümeye ilişkin bozulan beklentiler ve artış kaydeden endişeler ile süregelen ticaret savaşları küresel çapta merkez bankalarının daha güvercin bir duruş sergileyeceğine ilişkin olasılıkları artırıyor. Geçen hafta zayıf gelen ekonomik veriler sonrasında merkez bankalarına dair faiz indirim ihtimalleri güç kazanırken küresel çapta bazı merkez bankalarından faiz indirimlerinin gelmeye başladığı görülüyor. Yılsonuna kadar Fed’den faiz indirimi geleceğine dair fiyatlamalar ön plana çıkarken ECB’nin de faiz indiriminin yanında güçlü bir ekonomi destek programı açıklaması gerektiğine dair düşünceler güç kazanıyor. Tüm bu beklentiler küresel çapta daha düşük faiz ortamına işaret ederken küresel tahvil piyasasında da bu beklentiler karşılık buluyor. Küresel tahvil faizleri bir süredir aşağı yönlü bir seyir izlerken geçen hafta açıklanan zayıf ekonomik verilerle birlikte faizlerdeki düşüşlerin hız kazanması dikkat çekiyor. Geçen hafta ABD ve İngiltere de 2 - 10 yıllık tahvil faizlerinin farkından elde edilen getiri eğrilerinin negatife dönmesi olası resesyon tartışmalarını da beraberinde getirdi. Bu hafta çarşamba günü açıklanacak FOMC toplantı tutanakları ve perşembe günü başlayacak Jackson Hole toplantısı önemli olacak. Bu toplantıda Fed Başkanı Powell’ın söylemleri ve olası bir faiz indirimine işaret edip etmeyeceği önemli olacak.

Ticaret savaşlarının gelişimi belirleyici olacak

Son haftalarda tekrar alevlenen ticaret savaşları küresel risk iştahını baskılayan gelişmeler olurken geçen hafta başta hisse piyasaları olmak üzere riskli varlıklarda satışları beraberinde getirirken güvenli liman talebi güç kazandı. Geçen hafta da genel olarak risk iştahı zayıf seyrini sürdürürken ticaret savaşlarına dair ABD Başkanı Trump’tan gelen açıklamalar ile gelişmeler yakından takip edildi. Geçen hafta salı günü ABD Ticaret Temsilcisi "sağlık, bazı diğer faktörler" nedeniyle bazı Çin ürünlerine yönelik yeni ek gümrük vergilerinin 15 Aralık'a kadar erteleneceğini bildirdi. Daha önce 300 milyar dolar değerindeki Çin ürününe 1 Eylül'den itibaren yüzde 10'luk ek gümrük vergisi getirileceğini açıklanmıştı. Bu gelişme bir miktar ticaret savaşlarına ilişkin endişeleri hafifletse de Çin ABD'nin yüzde 10 yeni tarife ile Trump-Xi anlaşmasını ihlal ettiğini söyledi. Çinli yetkililer ayrıca ABD’nin hamlelerine karşı önlemler alınması gerektiğini ve ABD’nin anlaşmazlığı çözmek için doğru yoldan saptığını söyledi. Yeni haftada ise ABD Başkanı Trump, Çin ile durumun iyi gittiğini ve görüştüklerini, ancak bir ticaret anlaşması imzalamak için hazır olmadığını söyledi. Başkan'ın bu açıklaması, üst düzey ekonomi danışmanının Pekin ile sağlam ve sürekli müzakerelerin yeniden başlaması için potansiyel bir zaman çizelgesi açıklamasından birkaç saat sonra geldi. ABD Ticaret Bakanı Ross, dün yaptığı açıklamada, ABD'nin Trump yönetiminin Çinli Huawei bazı faaliyetlerine uyguladığı yaptırımları 90 gün erteleyeceğini duyurdu. Yaşanan son gelişmelerle ticaret savaşlarına dair endişeler bir miktar yatışırken ilerleyen süreçteki gelişmeler önemli olacak. Endişelerin belirli ölçüde yatışması yeni haftada küresel risk iştahını desteklese de piyasaların bu konuda somut gelişme görmeyi istedikleri söylenebilir.