Kasım ayında ABD ve Türkiye arasında yaptırımların karşılıklı olarak kaldırılması ve ABD’nin İran yaptırımları konusunda Türkiye dahil sekiz ülkeye geçici muafiyet tanıması TL varlıkları destekleyen gelişmeler olarak ön plana çıktı. Rahip Brunson’ın 12 Ekim’de serbest bırakılmasının ardından ABD – Türkiye ilişkilerine dair güç kazanan olumlu beklentiler TL varlıklarda pozitif bir fiyatlamanın yaşanmasına katkı sağlamıştı. İlerleyen süreçte ABD – Türkiye ilişkilerine dair gelişmeler ve haber akışları yakından takip edilemeye devam edilecek. Bu tarafta olumlu haber akışlarının devam etmesi TL varlıklarda pozitif seyrin sürmesi açısından önem taşımaktadır.

İtalya kaynaklı riskler gündemdeki yerini koruyor

İtalya’nın bütçe planında 2019 yılında GSYH'ye oranla bütçe açığı hedefinin %2,4 olarak belirlenmesi tartışmaları gündeme getirmişti. İtalya kaynaklı riskler Avrupa varlıkları üzerinde satış baskısının artırmıştı. AB Komisyonu, İtalya'nın 2019 taslak bütçe planını Birliğin mali kurallarına ciddi uyumsuzluk içerdiği gerekçesiyle reddetti. İtalya’ya AB Komisyonu tarafından gönderilen ikinci bütçe mektubunda yeni bütçe planının 13 Kasım’a kadar sunması istenmişti. İtalya bu kapsamda Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'na yeniden düzenlenmiş 2019 taslak bütçe planını sundu. İtalya, sunduğu yeni taslak bütçede, büyüme ve bütçe açığı oranlarında değişiklik yapmadı. Mali kurallarına ciddi uyumsuzluk içerdiği gerekçesiyle reddedilen İtalya bütçesinin herhangi bir değişiklik yapılmadan tekrar sunulması sonrasında AB Komisyonu’nun İtalya'ya disiplin yaptırımı uygulamaya hazırlandığına ilişkin haber akışları ön plana çıktı. İlerleyen günlerde konu ile ilgili gelişmeler piyasaların yakın takibinde yer almaya devam edecek.

Fed Başkanı Powell’ın açıklamaları ön plana çıktı

Fed Başkanı Jerome Powell, 14 Kasım Çarşamba günü katıldığı bir toplantıda ABD ekonomisinin güçlü olduğunu, ancak politika yapıcıların dikkatlerini faiz oranlarını ne kadar yukarıya ve ne hızda yükselteceklerine çevirmeleri ile birlikte zorluklarla karşılaşabileceğini söyledi. Powell, ABD ekonomisi hakkında genelde olumlu konuşurken, yurt dışında büyümenin yavaşlaması, azalan mali teşvikler ve 2015 yılının sonundan bu yana Fed'in gerçekleştirdiği sekiz faiz artırımının ekonomi üzerindeki gecikmeli etkisi gibi potansiyel zorlukları da dile getirdi. Powell, 2019 yılında karşılaşılabilecek zorlukları dile getirirken faiz artırımı temposuna gelecek yılın bir kısmında ara verilebileceği bir senaryo ortaya koydu. Ayrıca Fed üyelerinin konuşmalarında verdikleri mesajlarda nötr faiz seviyelerine yakın olduklarına dair değerlendirmeler ve faiz artırımı konusunda temkinli olmaları da dikkat çekti. Powell’ın açıklamaları ve Fed üyelerinden gelen mesajlar neticesinde doların küresel piyasalarda bir miktar baskılandığı görüldü. Fed’e yönelik mevcut beklentiler 2019 yılında üç faiz artırımına gidilmesi yönünde. Powell ve diğer Fed üyelerinden gelen açıklamalar doları baskılasa da Fed’e yönelik beklentiler üzerinde önemli bir değişime neden olduğunu değerlendirmiyoruz. Bununla birlikte aralık ayında gerçekleşecek Fed toplantısındaki faiz kararı ve projeksiyon güncellemeleri büyük önem taşıyor. 2019 yılına dair Fed politikasının netlik kazanacağı aralık toplantısı doların seyri üzerinde de belirleyici olacaktır.

Brexit süreci karışık seyretmeye devam ediyor

Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılması (Brexit) konusunda Londra ile Brüksel arasında devam eden müzakere sürecinde taraflar, 29 Mart’ta anlaşmalı Brexit’i olanaklı kılacak bir metin üzerinde kasım ayının üçüncü haftasında teknik düzeyli uzlaşmaya vardı. İngiltere Başbakanı Theresa May, bakanlarla bir araya gelerek taslak metin üzerinde değerlendirmelerde bulundu. İngiltere'de Başbakan Theresa May önderliğinde toplanan bakanlar kurulu, Avrupa Birliği ile yapılan taslak Brexit anlaşmasını onayladı. Taslağın 5 saat süren tarihi toplantıda kabul edilmesinin ardından, anlaşma önümüzdeki günlerde parlamentoya sunulacak. Brexit konusunda teknik olarak anlaşmaya varıldığına ilişkin haberler sert Brexit’e yönelik endişeleri hafifletirken ilerleyen süreçteki gelişmeler yakından izlenmeye devam edilecek. Brexit tarafında yaşanan olumlu gelişmelerin ardından İngiltere’de bakanlar düzeyinde yaşanan istifalar ön plana çıkarken küresel risk iştahı ve sterlin üzerinde baskı oluşturdu.

Ticaret savaşları risk iştahını baskılayan temel konu

2018 yılının ilk yarısından sonra karşılıklı uygulamalar ile ABD – Çin arasında başlayan ve atılan adımlarla derinleşen ticaret savaşları küresel piyasalar üzerinde en önemli risk unsuru olarak takip ediliyor. Ticaret savaşlarına yönelik artış kaydeden endişeler küresel büyüme üzerinde baskı oluştururken küresel piyasalarda risk iştahının zayıflama kaydettiği ve riskli varlıkların satış baskısı ile karşılaştığı görülmüştü. Son dönemde ise ABD – Çin arasında ticaret görüşmelerinin yeniden başlaması küresel risk iştahı üzerindeki baskıyı bir miktar hafifletti. Bu kapsamda devam eden ticaret görüşmelerinden olası bir ticaret anlaşmasının çıkması küresel piyasalardaki alım iştahını önemli ölçüde artırabilecektir. Bu nedenle bu kapsamdaki haber akışlarını yakından takip etmek büyük önem taşımaktadır. Kasım ayı sonunda gerçekleştirilecek olan G-20 zirvesi kapsamında ABD Başkanı Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping görüşmesi ve bu görüşme sonrasında verilecek mesajlar küresel piyasaların gündemini oluşturacak.