Döviz kurunda dalgalanma sürüyor. “Denizler durulmaz dalgalanmadan” ama bu dalgalar her kıyıya vuruşunda kuru yukarı doğru çekiyor. Peki dalgalar ne zaman durulacak? İşte bu sorunun cevabını sanırım en az ekonomistler biliyor.

Neden mi?

Hemen söyleyeyim. Ekonomistler iç piyasadaki gelişmeleri, siyasi çalkantıları, dünya ekonomisindeki seyri, olası çatışmaları, AB ve ABD Merkez Bankalarındaki gündemi, toplantı takvimini, tahmini olarak kararlarını… pek çok veriyi analiz ederek bir sonuca varmaya çalışadursun;

Bakkal Ahmet emmiden tutunuz, KOBİ patronuna, orta ölçekli sanayiciden uluslararası şirketin CEO suna, çalışan vatandaştan emeklisine kadar mikrofon uzatılan herkesin kurdaki artışın nedeni konusunda mutlaka bir fikri var. Hem de öyle eften püften değil, tek cümlede olayı açıklayıveriyor verilen cevaplar.

Şuraya bir resim çizelim

Dinleyen olursa; kur artışının nedenlerini bir de ben resmedeyim, bakalım “bir bilen”ler beğenecekler mi? Bir manzara resmi çizelim hep birlikte, adı finansal manzara olsun.

Aslında bu sorunun tek bir cevabı yok, keşke olsa..

Uluslararası konjonktür ve Türkiye’nin rolünün AB ve ABD tarafından kabullenilememesini bu etkenlerin dışarıdaki kolları olarak şuraya koyalım.

İçeride de kıpırdayan enflasyon, faizleri ‘indirememe’ çabasını da yanına ezilen çimler olarak çizelim.

Bankalarımızla ilgili olarak yayılan iddiaları da uluslararası operasyonun bir parçası olarak ihmal etmemek gerekiyor. Öyle ya, emisyon skandalı sonrası AB ülkeleri ile ABD nin karşılıklı birbirlerine kestikleri milyar dolarlık ciddi cezalar, BNP Paribas gibi bankalara uzandıktan sonra bu finansman savaşında Türkiye’nin de es geçilmesini beklemek çok iyimserlik olmaz mı? Bunu da Merkez binasına kocaman gölge yapan ağaçlar olarak şuraya çizelim.

Merkez Bankasının sözlü çabalarının sonuçsuz kalması da önemli. Sonunda bugün dolar, Euro ve sterlinde son gelen tarihi rekorlar üzerine (21 Kasım 2017) fonlama maliyetini 25 baz puan artıracak likidite hamlesini örtülü faiz artırımı olarak ortaya koymasını ciddi bir hamle olarak görüyorum. Bunu da Merkez’i aydınlatan bir lamba olarak şuraya dikelim.

Alman finans kurumlarının Türkiye’ye olan kredi limitlerini daraltacağının fısıltı gazetesinin manşetlerine çıkmasını da azıcık sisli bulutlar olarak çizelim. Gerçi EBRD gibi kurumlar bunu yalanladı ama bardağı taşıran son damlalardan biri oldu. Bu damlayı da sağanak yağmur yapalım resmimize.

ABD de 1981 de yüzde 16 larda olan faizin yıllar boyunca yüzde 2 lere düştüğü “gerileme” döneminin sona ermesi ve yükselişe geçmesi de unutmayalım. Bunu da yükselen dağlar olarak çizelim, güneşi gölgeleyen.

Eli sopalı birini çizelim. Şahin bakışlı bu adamın adı John Taylor olsun. ABD Merkez Bankası Fed’in başına geçeceği kesin gibi görülen “Kurallı para politikası” nın öncüsü Taylor’un şimdikinden çok daha şahin para politikası izleyeceği beklentisi de mahalleye baskı olarak resmimizde gözüksün.

Bir umut çizelim

Şuraya da bir umut çizelim, güneş gibi bütün resmi kaplasın. Ortadoğu üzerindeki yazdıkları senaryoda verdikleri rolü beğenmeyip, yeni senaryoyu kendisi yazmak isteyen Türkiye’yi finansal, siyasal ve askeri yönden kuşatmak isteyen senaryo yazarları artık yeni dünyada sadece kendilerinin oyun kuramayacağını anlamış olsunlar. Kazanmak üzerine kurulu senaryolarla önce birbirine düşman edip, amacı sadece silah satmak olan (şimdilerde yok oluveren IŞID gibi) kurgularıyla çevremizi kuşatmasanlar.