Ayçiçeğinde rekolte kaybı yüzde 70 i bulabilir

Dünyayı ve Türkiye’yi etkileyen kuraklık en çok tarım ürünlerini vuruyor. Çiftçiler, kuraklık nedeniyle zor günler yaşarken, üretim kapasitelerinin düşmesi önümüzdeki dönemde bir çok ürünün fiyatların artmasına neden olacak. Türkiye’nin en büyük ayçiçek üretim alanı olan Trakya Bölgesi’nde yaşanan kuraklık, tarladaki ayçiçeklerinin büyümemesine neden olurken, rekor rekolte kaybına neden olması bekleniyor. 

Rekoltede yüzde 70 düştü

Trakya bölgesinin Türkiye çapında en fazla ekim yapılan alan olduğunu belirten Trakya Tohumcular Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ziraat Yüksek Mühendisi İbrahim Toruk, “Bölgede üretim alanımız yıllara göre yüzde 27 ile 45 arasında değişiyor.  Bu sene kışın kurak geçmesi ve o kuraklığın devam etmesi rekoltede yüzde 70’lere varan kayıplara neden olacağını düşünüyoruz” dedi. 

Bunun çok yüksek rakamlar olduğunu dile getiren Toruk,  şu anda hem Tarım İl Müdürlüğü hem de Ziraat Odası’nın bölgede yoğun olarak çalışmalarını sürdürdüklerini belirtirken, kendi tespitlerinin de bu rakamların gerçekleşeceğini gösterdiğini kaydetti. 

Çiftçiler hayal kırıklığı yaşayacak

Ayçiçeğinin yazlık ürün olduğunu, kolay büyüdüğünü dile getiren Toruk, “Çiftçiler bu sene uzun yıllardır aldıkları verime ulaşamayacak. Bir gelir beklentisi var ama bu sene hayal kırıklığı” dedi. 

Yağ bitkileri fiyatlarında büyük artış bekliyoruz

Kuraklığın sadece ülkemizin sorunu olmadığını söyleyen Toruk sözlerini şöyle sürdürdü; “Dünyada yağ bitkilerinin veriminde kuraklıktan dolayı büyük sorun var. Soya, ayçiçeği, mısır ve palm yağı rekolteleri düşüyor. Palm yağında Malezya’nın El Nino etkisine girmesinden dolayı müthiş bir fiyat artışı var. Mart ayından sonra şu anda en yüksek fiyata ulaştı. 

Ayçiçeğine baktığımızda, en büyük üretici Karadeniz çanağıdır. Şu anda Ukrayna-Rusya savaşının devam etmesi o bölgede ayçiçeği üretimini baltaladı. Üzerine bir de kuraklık geldiği zaman tabi ki fiyatlar çok yükselecek. Bakın bir ay önce ayçiçeği Edirne Borsası’nda 10 liraya işlem görüyordu bugün 14 Lira. Bir ayda yüzde 40 arttı ve bu artışın devam edeceğine inanıyoruz.  Türkiye yağ bitkilerinde dışa bağımlı bir ülke. Biz üreticiler Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 70’ini karşılıyordum ama bu durumda karşılayamayacağız. Enerji krizi, dolar kurunun yüksekliği ve dünyada üretiminin az olmasından dolayı yağ bitkilerinin fiyatlarında büyük artış bekliyoruz.”

Dünya zeytinyağı üretim tahminleri 5 yılın en düşük seviyesinde
Küresel zeytin üretiminde de iklim değişikliği, aşırı sıcaklık ve kuraklığın olumsuz etkisi artarken, bu sezon zeytinyağında rekolte beklentisi son 5 yılın en düşük seviyelerine çekildi.

Avrupa Birliği'nin (AB) zeytinyağı üretimi 2017-2018 döneminde 2 milyon 188 bin ton iken 2018-2019 döneminde 2 milyon 264 bin tona yükseldi. Bu miktar, takip eden sezonda 1 milyon 920 bin ton seviyesine gerilerken, 2020-2021'de 2 milyon 51 bin ton seviyelerine çıktı.

AB'nin 2021-2022 döneminde 2 milyon 272 bin ton olan zeytinyağı üretiminin, bu sezon son 5 yılın en düşük seviyesi olan 1 milyon 385 bin tona gerileyeceği öngörüldü.

AB dışı ülkelerde de düşüyor

AB dışı ülkelere bakıldığında ise toplam zeytinyağı üretiminde 2021-2022 sezonunda 1 milyon 127 bin ton olan miktarın 2022-2023 sezonunda 1 milyon 120 bin tona düşeceği tahmin edildi.

Dünya toplam zeytinyağı üretimi de 2017-2018 sezonunda 3 milyon 379 bin ton, 2018-2019'da 3 milyon 304 bin ton, 2019-2020'de 3 milyon 269 bin ton, 2020-2021'de 3 milyon 3 ton, 2021-2022'de 3 milyon 398 bin ton oldu. 2022-2023 tahmini ise üretimde öngörülen yüzde 26,3 azalışla 2 milyon 505 bin ton olarak belirlendi. Böylelikle dünya zeytinyağı üretim tahminleri 5 yılın en düşük seviyelerine çekildi.