SOCAR Turkey ve TÜPRAŞ tedarik zincirlerini yeniliyor mu?

Reuters'a konuşan kaynaklara göre, Türkiye’nin en büyük iki rafineri işletmecisi SOCAR Turkey ve TÜPRAŞ, tedarik zincirlerini yeniden şekillendiriyor.

Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaş sebebiyle batı tarafından Rus petrolüne uygulanan yaptırımların ardından Türk rafinerileri Rusya dışı ülkelerden petrol alımını artırdı.

Azeri enerji devi SOCAR’a ait STAR Rafinerisi, Aralık ayında Irak, Kazakistan ve diğer üreticilerden toplam dört sevkiyatlık ham petrol alımı yaptı.

Bu, günde 77 ila 129 bin varil arasında Rusya dışı arz anlamına geliyor. Reuters verilerine göre, STAR rafinerisinin Eylül ve Ekim aylarında aldığı ham petrolün neredeyse tamamı Rusya kaynaklıydı.

Kaynaklar, bu yeni sevkiyatlardan birinin Kazakistan menşeli KEBCO türü olduğunu ve bu petrolün kalite olarak Rus Urals ile benzer olduğunu belirtti. STAR Rafinerisi’nin 2025 yılı boyunca yalnızca bir kez bu türden alım yaptığı, 2024 yılında ise hiç alım yapmadığı kaydedildi.

Öte yandan TÜPRAŞ’ın da Rusya dışı petrol alımlarını artırdığı ve özellikle Irak menşeli, Rus Urals’a benzer kaliteye sahip ham petrolleri tercih ettiği belirtiliyor. Şirketin, Avrupa’ya yakıt ihracatını sürdürebilmek için rafinerilerinden birinde Rus petrolünü tamamen devre dışı bırakmayı planladığı ifade edildi. TÜPRAŞ’ın diğer rafinerisinde ise Rus ham petrolü işlemeye devam edeceği bildirildi.

TÜPRAŞ, bu yıl Brezilya’dan ilk kez ham petrol ithal etmiş ve Angola’dan ikinci sevkiyatını Kasım başında teslim almayı bekliyor. Türkiye’nin Irak’tan yaptığı petrol ithalatı da artışta: Ekim ayında 99 bin varil/gün olan ithalatın Kasım’da 141 bin varil/güne yükselmesi öngörülüyor.

Geçen yıla göre gözle görülür düşüş

Kpler verilerine göre Türkiye, Ocak-Ekim 2025 döneminde günlük ortalama 669 bin varil ham petrol ithal etti. Bunun 317 bin varili (%47) Rusya kaynaklıydı. Geçen yıl aynı dönemde bu oran 580 bin varil/gün ithalatın 333 bin varilini oluşturuyordu.