Pos cihazlarıyla yapılan vurgun

Son dönemde arka arkaya İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın POS vurgunu yapan şebekelere yönelik operasyonlarına şahit olmuşsunuzdur.

Hatırlayın, en son Libya başta olmak üzere bazı ülkelerle yapılan para alışverişlerinin, yasa dışı yollarla temin edilen, yabancı banka kartlarının POS cihazlarında hayali işlemler karşılığında kullanıldığı tespit edildi.

Şüphelilerin 47 milyar liradan fazla işlem hacmiyle komisyonlardan toplamda 1 milyar 300 milyon liradan fazla suç geliri elde ettikleri belirlendi.

Dilek Güngör'haberine göre, POS cihazları kara para aklamada kullanılıyor. MASAK ve BDDK'nın da bu yönde tespitleri soruşturma dosyalarına girdi. Maliye ve kolluk ekipleri, yasa dışı bahis gelirlerinin berber, market ve restoran POS cihazları üzerinden aklandığını tespit etti.

Sadece İstanbul'da da değil… Son dönemde Türkiye'nin dört bir yanından POS tefeciliği operasyonları yağıyor.

Sizin kredi kartınız var ve nakit paraya ihtiyacınız bulunuyor. Ne yapıyorsunuz? Kredi kartınızı POS cihazınızdan geçiriyorlar, siz ürün almış gibi görünüyorsunuz. Karşılığında bir ürün almıyorsunuz.

Nakit para alıyorsunuz. Bunun karşılığında da POS cihazını kullandıran işletme sizden komisyon alıyor. Bu yüzde 7-8-10'u buluyor. Misal, kartınızdan 5 bin TL çekiyor, ürün satmış gibi…

500 TL'sini komisyon alıyor. Size de 4 bin 500 TL nakit veriyor. Bir de 'mail order'lar var. Kartla ödeme yapmak istediğinizde POS cihazı yoksa mail order yöntemini kullanıyorlar.

Satıcı, alıcının kart bilgilerini POS cihazına manuel olarak giriyor ve ödemeyi alıyor. Tabii yine komisyon karşılığında…

İşin daha vahimi ise POS'ların kara para aklamada kullanılması… Bu nasıl yapılıyor, derseniz…

Yasa dışı bahis, kumar, uyuşturucu baronu kuru temizlemeci, berber, market, güzellik salonu, restoran veya tatil acentesi açıyor. Bu şirketler, kara parayı, "hizmet bedeli" gibi gösterip kendi POS'larından sisteme sokuyor.

Ya da yasa dışı örgütler, gerçek işletmelere, tabela şirketleri üzerinden temin edilmiş ikinci bir POS cihazı veriyor. Her işlem cirosundan belirli bir yüzde teklif ediyor. Siz restoranda yemek yedikten sonra hesap ödediğinizde, paranız farkında olmadan kumar şebekelerinin hesabına geçiyor.
Velhasıl, hem tefecilik yapanlar hem de kara para aklayanlarda yöntem çok…

Şimdi hükümet bu konuda önemli bir düzenleme hazırlığında…

Hafta başında toplanan Finansal İstikrar Komitesi'nin en önemli gündem maddesi POS'lardı. Toplantıda, POS ve benzeri ödeme sistemlerinin amaç dışı kullanımlarına ilişkin alınabilecek tedbirler ele alındı.

Ne yapılacak?

POS cihazı olan işletmeler bundan böyle iştigal alanları dışında bu cihazları kullandıramayacak. Bankalara bu konuda sorumluluk yüklenecek. Denetimi POS'u veren banka yapacak. Onları da BDDK denetleyecek.

Daha önce MASAK'ın düzenlemeleri de oldu. Ödeme kuruluşlarınca POS verilirken daha sıkı kimlik tespiti yapılması zorunluluğu, bazı ödeme araçlarının kullanımının, kartın fiziken bulunduğu yerler veya güven damgası alan internet siteleri dışında yasaklanması, yabancı kartların yoğun biçimde kullanıldığı POS cihazlarının kapatılması gibi…

Bunlar yeterli olur mu?

POS üzerinden tefecilik ya da kara para aklayanlar için cezai yaptırımlar da artırılmalı… 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu yeniden değerlendirilmeli.

POS cihazlarını tefecilik ve kara para faaliyetlerinde kullanan işletmeler tespit edilip, POS terminalleri tamamen kapatılmalı, o işletmeler bankaların kara listesine alınmalı, bir daha POS cihazı tahsis edilmemeli.